Emeklilik için gereken yeterli prim ödeme gün sayısına ulaşamayan sigortalılar, borçlanma yoluyla prim gün sayılarını artırarak emekli olabilmektedirler.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 41'inci maddesinde "Sigortalıların borçlanabileceği süreler" hüküm altına alınmıştır. Borçlanma yapılabilecek hallerden biri de kadın sigortalının doğum borçlanmasıdır.
Doğum borçlanması ile kadın sigortalılar prim ödeme gün sayılarını yükseltebilmektedirler.
Kadın sigortalılar ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra üçüncü doğuma kadar, doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreyi borçlanabilmektedirler.
Bu iki yıllık sürede sigortalı adına prim ödenmemiş olması ve dünyaya gelen çocukların yaşaması gerekmektedir.
Doğum nedeniyle çalışma hayatından uzaklaşan kadınlar, her doğumda 720 gün olmak üzere üç doğum için toplam 2.160 gün doğum borçlanması yapabilmektedirler.
Dolayısıyla, bir doğum için 720 gün, iki doğum için 1.440 gün ve üç doğum için borçlanma yapılması durumunda toplam 2.160 prim günü kazanılmış olacaktır.
Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına primi ödenmiş süreler borçlanma hesabında dikkate alınmayacaktır. Prim ödenmiş süreler iki yıllık süreden düşülerek kalan süre borçlandırılacaktır.
Doğum borçlanması ile doğum nedeniyle çalıştığı işinden ayrılmak zorunda kalan veya ara veren kadın sigortalılara doğumdan sonra sigortasız geçirdikleri süreleri borçlanarak Emeklilik açısından hak kaybı olmaması imkanı sağlanmıştır.
Normal şartlarda doğum borçlanması için ilk defa tüm sigorta kollarına tabi çalışma gerekmekle birlikte, staj yaptıktan sonra doğum yapan ve daha sonra normal sigortalı olanların da borçlanma hakkı bulunmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumunun, 201311 sayılı Sigortalılık İşlemleri Hakkında Genelge'sinde "2.1 - Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendine tabi sigortalıların doğumdan sonra geçen süreleri" başlığında "Sigortalılığı ilk defa kısa vade sigorta kollarına tabi prim bildirilerek başlayan kadın sigortalıların bu tarihten sonra doğum borçlanması yapması halinde sigortalılık başlangıç tarihi uzun vade primi bildirilen tarihten geriye doğru gidilerek tespit edilecektir." hükmü yer almaktadır.
Örneğin, kadın sigortalının 01.01.1994 yılında yaptığı stajdan dolayı kısa vadeli sigorta kollarına tabi olarak sigortalılık bildiriminin yapıldığını, 1998 yılında birinci doğumunu gerçekleştirmiş ve 01.01.2000 tarihinde ilk defa tüm sigorta kollarına tabi çalışmasının başladığı düşünelim.
Bahse konu kadın sigortalı, bir çocuğu için en fazla 720 günlük (2 yıl) süreyi borçlandığında, sigortalılık başlangıç tarihi 1998 yılına çekilecek, emeklilik şartları da bu tarih dikkate alınarak belirlenecektir. Dolayısıyla stajda geçen ve kısa vadeli sigorta kollarına tabi prim bildirilen süreler dikkate alınmayacaktır.